Składniki

Znany w Chinach jak danggui jest stosowany w tradycyjnej medycynie chińskiej do leczenia chorób związanych z układem krwionośnych, głównie bólów menstrualnych i niedokrwistości. Dzięki swym właściwościom zyskał nazwę „żeński żeń-szeń”. Zwiększa on krzepliwość i gęstość krwi. Może być używany jako pomoc dla pacjentów po chemoterapii lub zabiegach z użyciem niekorzystnego promieniowania jonizującego. Oprócz działań na układ krwionośny substancje zawarte w korzeniu tej rośliny takie jak limonen, beta-kariofilen, linalol czy felandren są w stanie chronić układ pokarmowy przed uszkodzeniami. Współczesne badania wykazują również, że dzięgiel posiada właściwości antyoksydacyjne. Roślina ta była podstawowym składnikiem leczniczym wykorzystywanym do sporządzania cudownych leków i mikstur, takich jak np. uniwersalny medykament o nazwie teriak, komandorski balsam wykorzystywany w celu zwalczania wszelkiego rodzaju owrzodzeń oraz wody karmelickiej, którą polecano głównie w celu poprawy trawienia oraz łagodzenia nerwów. Dzięgiel od dawna znany był ludom nordyckim i Lapończykom. Przygotowywali oni z baldachów tej rośliny i mleka reniferów specjalny rodzaj sera. Powszechnym zwyczajem wśród nich było także zjadanie łodyg, kłączy i korzeni. Ceniono ją głównie ze względu na fakt, iż jest jednym z niewielu gatunków roślin jadalnych występujących w klimacie subpolarnym.
Dzięgiel chiński znalazł swoje miejsce w formule Medere ze względu na: wysokie stężenie fitoestrogenów, właściwości łagodzące bóle menstruacyjne i przedmenstruacyjne, pozytywny wpływ na funkcjonowanie żołądka oraz działanie neuroprotekcyjne.

Cho, C. H., et al. „Study of the gastrointestinal protective effects of polysaccharides from Angelica sinensis in rats.” Planta Medica 66.04 (2000): 348-351.
Wu, Sue‐Jing, Lean‐Teik Ng, and Chun‐Ching Lin. „Antioxidant activities of some common ingredients of traditional Chinese medicine, Angelica sinensis, Lycium barbarum and Poria cocos.” Phytotherapy Research 18.12 (2004): 1008-1012.

Jest jednym z najważniejszych ziół stosowanych w medycynie naturalnej starożytnych Indi Ajurwedzie. Roślina zwana jest Królową Ziół (Queen of herbs) z racji znanego od wieków działania odmładzającego, promującego płodność, funkcje seksualne i libido. Unikalny skład chemiczny bogaty w saponiny steroidowe zwane shatavarinami odpowiada za wzrost stężenia hormonów płciowych, działanie stymulujące wzrost gruczołów piersiowych i laktację. Ciała czynne wykazują też działanie antyoksydacyjne, obniżające ciśnienie krwi, poprawiające pamięć i pracę mięśnia sercowego. Siła działania rośliny potwierdzona badaniami klinicznymi zaowocowała wpisaniem surowca do Farmakopei Brytyjskiej. Shatavari (Ta, która miała tysiąc mężczyzn) stymuluje aktywność seksualną obniżoną na  skutek stresu, zmęczenia fizycznego i spadku odporności, a także działa jako afrodyzjak. Literatura: Shashi Alok i wsp. Plant profile, phytochemistry and pharmacology of Asparagus racemosus (Shatavari) : a review. Asian Pac J Trop Dis 2013, 3:  242-251. Nishritha Bopana i Sanjay Saxena Asparagus racemosus—Ethnopharmacological evaluation and conservation needs Journal of Ethnopharmacology 2007, 110 : 1-15. Pahwa P i Goel R. Ameliorative effect of Asparagus racemosus root extract against pentylenetetrazol-induced kindling and associated depression and memory deficit. Epilepsy Behav. 2016;57:196-201 Garabadu D i Krishnamurthy S. Asparagus racemosus attenuates anxiety-like behavior in experimental animal models. Cell Mol Neurobiol. 2014;34:511-21

Roślina zwana Żółtym Przywódcą stosowana od ponad 4000 lat w tradycyjnej medycynie chińskiej stanowiąc jedno z 50 jej klasycznych składników.  Uznany przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności za zioło o potwierdzonym działaniu spowalniającym procesy starzenia. Traganek ma wyjątkowy wpływ na nasz wygląd – działa odmładzająco i rewitalizująco, a ponadto poprawia samopoczucie i dodaje energii. Traganek błoniasty jest jedynym surowcem roślinnym, który posiada udowodnioną klinicznie zdolność do aktywacji telomerazy i wydłużenia telomerów w starzejących się komórkach układu immunologicznego, co chroni ich DNA przed uszkodzeniami i mutacjami. Ochrona telomerów przed skrócaniem poprawia ogólną witalność organizmu, zwiększając przy tym wrażliwość tkanek na działanie insuliny oraz chroniąc przed rozwojem osteoporozy i nowotworzeniem. Ekstrakty z korzenia bogate są w wiele ciał czynnych zawierają między innymi triterpeny zwane astragalozydami odpowiedzialne za korzystny wpływ na przemianę węglowodanów (chronią przed rozwojem cukrzycy), stężenie lipidów (przyspieszając ich spalanie i spadek masy ciała), adaptując organizm do zwiększonej aktywności fizycznej, zmniejsza skutki przemęczenia i nadmiernego stresu. Jest doskonałym imunostymulatorem oraz antyoksydantem zawiera polisacharydy, saponiny, flawonoidy oraz glikozydy, pozytywnie wpływa na układ krążenia. Literatura: Xiaolong Jiang i wsp. Effects of treatment with Astragalus Membranaceus on function of rat leydig cells BMC Compementary and Alterantive Medicine 2015, 15: 261-267. Juan Fu i wsp. Review of the botanical characteristics, phytochemistry and pharmacology of Astragalus membranaceus (Huangqi) Phytochemistry Research 2014, 28: 1275-1283 Kojo Agyemang i wsp. Recent advances in Astragalus membranaceus anti-diabetic research: pharmacological effects of its phytochemical constituents. Evidence Based Complementary and Alternative Medicine 2013, Article ID 654643: 1-9. Bernardes de Jesus B i wsp. The telomerase activator TA-65 elongates short telomeres and increases health span of adult/old mice without increasing cancer incidence. Aging Cell 2011; 10: 604–621 Liu D i wsp Cardioprotection activity and mechanism of Astragalus polysaccharide in vivo and in vitro Int J Biol Macromol. 2018, 9:35030-4

Ważne zioło stosowane od wieków w hinduskiej Ajurwedzie. Jego działanie po raz pierwszy zostało opisane około 6 wieku n.e. w tekstach Charaka Samhity, Atharwa-Wed i Susrut Samhity jako „Medhya Rasayana” – roślina odmładzająca, przynosząca przejrzystość i spokój umysłu. Jest doskonałym środkiem wzmacniającym aktywność mózgu, poprawiającym zdolności do logicznego myślenia i wnioskowania. Współczesne badania Bacopy potwierdziły jej działanie neuroprotekcyjne i adaptogenne. Zawarte w roślinie saponiny zwane bakozydami odpowiadają za wyjątkowy wpływ na funkcje układu nerwowego: poprawę pamięci i koncentracji, stymulację neuroprzekaźnictwa dopaminy i serotoniny, zwiększony przepływ krwi w mózgu, znoszenie stanów lęków i niepokoju, hamowanie stanów zapalnych, zmniejszenie produkcji wolnych rodników w ośrodkowym układzie nerwowym. Stąd często określenie Bacopy jako unikalnej rośliny nootropowej. Silne działanie antyoksydacyjne wpływa również na wydłużenie dendrytów- wypustek komórek nerwowych, nasilenie komunikacji pomiędzy różnymi obszarami mózgu oraz działanie stymulujące na hipokamp. Literatura: Sebastian Aguiar i Thomas Borowski Neuropharmacological review of the nootropic herb Bacopa monnieri Rejunevation Research 2013, 16: 313-326 Tamara Simpson i wsp. Bacopa monnieri as an Antioxidant Therapy to Reduce Oxidative Stress in the Aging Brain. Evidence Based Complementary and Alternative Medicine 2015, Article ID 615384, 1-9. Rai, D. et al. Adaptogenic effect of Bacopa monniera (Brahmi). Pharmacol. Biochem. Behav. 75, 823–830 (2003). Łojewski, M., Muszyńska, B. & Sułkowska-Ziaja, K. Bacopa monnieri L. Pennell– roślina o wielokierunkowym działaniu leczniczym. Postępy Fitoter. 2, 84–89 (2014).

Odkrycie herbaty jako napoju nastąpiło w Chinach bądź Indiach, a pierwsza wzmianka o spożywaniu liści herbaty w formie zupy pochodzi już z 2757 roku pne. Roślinę i zwyczaj picia jej ekstraktów wodnych w Europie rozpowszechnili w Europie Holendrzy, a cały rytuał jej parzenia przejęty od Japończyków stał się tradycją Brytyjczyków. Ze względu na sposób obróbki liści herbaty wyróżniamy herbaty czerwone i żółte (częściowo sfermentowane), czarne (całkowicie sfermentowane) i herbaty zielone, o największej wartości leczniczej, których liście są jedynie stabilizowane parą wodną i suszone.  Liście zielonej herbaty są bogate w cenione alkaloidy (kofeinę, teofilinę i teobrominę) oraz szereg związków fenolowych (kwas kawowy, galusowy), protoantocyjanidyny a także magnez, potas, glin i fluor decydujących o unikalnych właściwościach tego surowca. Składniki te odpowiadają za szereg cennych właściwości leczniczych : obniżenie stężenia cholesterolu LDL i triglicerydów, silne działanie antyoksydacyjne i przeciwdziałające rozwojowi cukrzycy, działanie chroniące kolagen skóry przed uszkodzeniami wywoływanymi przez opalanie i solarium oraz redukcję zmian trądzikowych.  Przedmiotem licznych prac klinicznych była zdolność składników zielonej herbaty do zapobiegania rozwojowi wielu typom nowotworów z uwagi na ich silny potencjał przeciwzapalny i hamujący cykl komórkowy. W 2006 roku amerykańska agencja FDA uznała zieloną herbatę za surowiec farmaceutyczny. Literatura: Rafieian-Kopaei M i Movahedi M. Breast cancer chemopreventive and chemotherapeutic effects of Camellia Sinensis (green tea): an updated review Electron Physician. 2017; 9: 3838–3844. Eric W. i wsp. Antioxidant and antibacterial properties of green, black, and herbal teas of Camellia sinensis. Pharmacognosy Res. 2011; 3: 266–272. Grove K i Lambert J. Laboratory, Epidemiological, and Human Intervention Studies Show That Tea (Camellia sinensis) May Be Useful in the Prevention of Obesity J Nutr. 2010; 140: 446–453. Karthik K i wsp. Green tea (Camelia sinesis) and L-theanine : medicinal; values and beneficial application in human : a comprehensive review Biomedicine and Phytotherapy 2017, 95: 1260-1275.

Jedno z najważniejszych ziół stosowanych w hinduskiej Ayurvedzie i tradycyjnej medycynie chińskiej. Jej wyjątkowe właściwości i duża aktywność znalazła potwierdzenie w opisie w Farmakopei Europejskiej. Posiada właściwości spowalniania procesów starzenia, bardzo korzystnie wpływa na funkcjonowanie mózgu, stosuje się ją jako remedium usuwające fizyczne i psychiczne wyczerpanie. Gatu Cola tradycyjnie używana była do przyspieszenia gojenia ran działając przeciwzapalnie i przeciwobrzękowo. Zawarte w surowcu saponiny i glikozydy odpowiadają za działanie przeciwlękowe i przeciwdepresyjne, wspomagające procesy regeneracji komórek nerwowych i poprawiające ich zasoby energetyczne. Wspomaga leczenie cukrzycy, działa antyoksydacyjnie, wykazuje aktywność kardioprotekcyjną, przeciwnowotworową, przeciwbakteryjną i przeciwgrzybiczną. Siła działania hinduskiej Trawy tygrysiej łagodzi objawy starzenia się skóry, przywraca jej jędrność (poprzez wzrost syntezy kolagenu typu I i III) oraz jędrność (zwiększając produkcję glikozaminoglikanów). Ekstrakt z Wąkroty azjatyckiej redukuje także skutki szkodliwego oddziaływania nadmiaru wolnych rodników i węglowodanów na metabolizm skóry hamując powstawanie zmarszczek. Literatura: Lokanathan Y i wsp. Recent updates in neuroprotective and neuroregenerative potential od Centella asiatica Chandrika U i wsp. Gotu Kola (Centella asiatica): Nutritional Properties and Plausible Health Benefits Advances in Food and Nutrition Research  2015,76:125-157 Król D., Wąkrota azjatycka ( Centella asiatica L.) – właściwości lecznicze, „Postępy Fitoterapii” 2010, nr 2 Sardar A i wsp. Phytochemical screening, GC-MS analysis and in vitro antioxidant activity of pollen of Centella asiatica (Linn) urban a traditional medicinal plant. Pak J Pharm Sci. 2017;30:2239-2245. Puttarak P i wsp. Effects of Centella asiatica (L.) Urb. on cognitive function and mood related outcomes: A Systematic Review and Meta-analysis. Sci Rep. 2017;7:10646

Roślina z rodziny jaskrowatych naturalnie występująca w Ameryce Północnej, stosowana przez Indian jako roślina lecznicza jeszcze w okresie prekolumbijskim. Wiedza o niej została przekazana pierwszym amerykańskim osadnikom, którzy również docenili jej właściwości lecznicze. Głównym elementem rośliny używanym w ziołolecznictwie jest jej kłącze. W Polsce występuje gatunek z tej samej rodziny Cimicifuga foetida jednak jej właściwości nie są tak silne oddziałowujące na organizm człowieka jak odmiany amerykańskie. Zioło to używane było przez Indian jako skuteczny środek na choroby związane z układem moczowym oraz choroby kobiece. Roślina ta jest powszechnie używana jako składnik formuł na menopauzę z powodu zawartości izoflawnów, które doskonale pomagają w utrzymaniu równowagi hormonalnej, która jest silnie zaburzona w okresie menopauzy. Ponadto zawarta w kłączu cytyzyna jest substancją pobudzającą ośrodek oddechowy i naczynioworuchowy w mózgu, wykazując właściwości rozkurczowe, uspokajające i wykrztuśne Współczesne badania naukowe koncentrują się na potwierdzaniu właściwości izoflawonów zawartych w świecznicy. Opublikowane wyniki badań potwierdzają, że jest ona zdolna zredukować wydzielanie hormonów LH i FSH, które są odpowiedzialne za wahania nastroju oraz uderzenia gorąca w okresie menopauzy. W efekcie potwierdzono, że preparaty z tej rośliny działają wyjątkowo skutecznie u kobiet o silnych, uporczywych i doskwierających objawach klimakterium.
Düker, Eva-Maria, et al. „Effects of extracts from Cimicifuga racemosa on gonadotropin release in menopausal women and ovariectomized rats.” Planta medica 57.05 (1991): 420-424.
Frei-Kleiner, S., et al. „Cimicifuga racemosa dried ethanolic extract in menopausal disorders: a double-blind placebo-controlled clinical trial.” Maturitas 51.4 (2005): 397-404.

Niezwykły grzyb występujący w Himalajach na wyżynach Tybetu, został odkryty dzięki obserwacji jaków wypasanych na Płaskowyżu, znany z działania zwiększającego wytrzymałość fizyczną i wigor. Kordycepina zawarta w surowcu odpowiada za poprawę funkcji seksualnych i wzrost libido, zwiększoną zdolność do aktywności fizycznej, stymulację układu odpornościowego oraz aktywność przeciwcukrzycową i antyoksydacyjną.  Wodny ekstrakt z maczużnika zwiększa wydajność płuc i wykorzystanie tlenu (przyspiesza adaptację komórek do niskiego stężenia tlenu), jest skuteczny w leczeniu zapalenia oskrzeli, astmy, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc. Reguluje stężenie glukozy we krwi, pobudza syntezę testosteronu.  Ciała czynne grzyba posiadają wciąż intensywnie badany efekt przeciwnowotworowy. Tajemnica witalności i siły azjatyckich wojowników spożywających maczużnika tkwi w jego zdolności do aktywacji kluczowych enzymów usuwających wolne rodniki oraz stymulacji popędu seksualnego. Eksperymenty na szczurach poddanych kastracji lub karmionych dużą ilością cukrów wykazały zahamowanie procesów starzenia i przywrócenie popędu płciowego po dodatku do paszy ekstraktu maczużnika. Sportowcy używający tego grzyba jako suplementu diety wykazywali zwiększoną zdolność do długotrwałego wysiłku na skutek wzrostu zawartości w mięśniach substratu energetycznego –ATP, którego składniki zawiera maczużnik. Powyższe właściwości lecznicze Cordyceps sinensis czynią go rodzajem żywności funkcjonalnej, o szerokich właściwościach prozdrowotnych. Jest nutraceutykiem wymienionym w europejskim Novel Food uznając go za produkt pomocny w utrzymywaniu zdrowia i zapobiegający chorobom. Amerykańska Akademia Nauk uznała Cordyceps sinensis za potencjalnie zdrowotny. Literatura: Chen Y i wsp. , Functional study of Cordyceps sinensis and cordycepin in male reproduction: A review J Food Drug Anal. 2017;25:197-205. Nakamura K i wsp.. Anticancer and antimetastatic effects of cordycepin, an active component of Cordyceps sinensis J Pharmacol Sci. 2015;127:53-6 Singh K i wsp. Enhancement of Neuromuscular Activity by Natural Specimens and Cultured Mycelia of Cordyceps sinensis in Mice. Indian J Pharm Sci. 2014;76:458-61 Tuli H i wsp. Pharmacological and therapeutic potential of Cordyceps with special reference to Cordycepin.Biotech. 2014;4:1-12

Znany i ceniony już w starożytnym Egipcie i Persji. Jego właściwości lecznicze zostały opisane w Papirusie Ebersa, poradniku medycznym pochodzącym z czasów starożytnego Egiptu datowanym na około 1550 r.p.n.e., a zostały potwierdzone przez współczesne badania kliniczne. Szafran to jeden z najdroższych surowców roślinnych, do zebrania 1 funta szafranu potrzeba 75 000 kwiatów rosliny. Szafran jest źródłem wielu witamin i mikroelementów: miedzi, potasu, selenu, cynku, witaminy C, A oraz kwasu foliowego.  Krocetyna, safranal, safron i pikrokrocyna to główne lotne składniki szafranu wśród 150 innych znanych do chwili obecnej, decydujące o charakterystycznym smaku, zapachu i właściwościach leczniczych. Zawarte w szafranie aktywne składniki odpowiadają za działanie antyoksydacyjne i neuroprotekcyjne. Hamują rozwój cukrzycy, otyłości i stanów astmatycznych oraz są skutecznym naturalnym środkiem przeciwzapalnym i przeciwbólowym o sile porównywalnej z popularnymi lekami. Szafran stymuluje również układ immunologiczny, poprawia mikrokrążenie w siatkówce oka oraz usprawnia pamięć i koncentrację, działa przeciwlękowo, przeciwdepresyjnie, obniża ciśnienie oraz wpływa stymulująco na funkcję seksualne, spowalnia też procesy starzenia. Literatura: Boskabady M i Forkhohdeh Antiinflammatory, antioxidant and immunomodulatory effects of Crocus sativus and its main constituents Phytother Res 2016, 30: 1072-1094 Khazdair M I wsp. The effects of Crocus sativus (saffron) and its constituents on nervous system: A review. Avicenna J Phytomed. 2015 5: 376–391 Bukhari S i wsp. A comprehensive review of the pharmacological potential of Crocus sativus and its bioactive apocarotenoids. Biomed Pharmacother. 2018, 98:733-745 Shafiee M i wsp. Saffron in the treatment of depression, anxiety and other mental disorders: Current evidence and potential mechanisms of action. J Affect Disord. 2017;227:330-337 Samarghandian S i wsp. Immunomodulatory and antioxidant effects of saffron aqueous extract (Crocus sativus L.) on streptozotocin-induced diabetes in rats. Indian Heart J. 2017;69:151-159

Roślina tradycyjnej medycyny Chin i Japonii, znany jest z działania przeciwzapalnego w chorobach skóry i wątroby. Jest jednym z najbogatszych źródeł naturalnego resveratrolu. Współczesne badania wykazały jej szeroką aktywność farmakologiczną związaną z dużą zawartością resweratrolu, który charakteryzuje się właściwościami spowalniającymi procesy starzenia.  Rdestowiec obniża ilość triglicerydów i cholesterolu ułatwiając spadek masy ciała, działa przeciwbakteryjnie, przeciwgrzybiczo, przeciwwirusowo oraz przeciwzapalnie i przeciwobrzękowo w schorzeniach wątroby o różnej etiologii. Emodyna zawarta w surowcu pobudza receptory estrogenowe, a polydatin działa silnie antyoksydacyjnie. Ponadto emodyna i fiscjon zawarte w rdestowcu chronią przed uszkodzeniem wysp beta trzustki i rozwojem cukrzycy oraz obniżają stężenie glukozy. Polygonum cuspidatum jest ponadto bogatym źródłem manganu, żelaza, miedzi oraz witaminy A i C. Literatura: Peng W i wsp. Botany, phytochemistry, pharmacology, and potential application of Polygonum cuspidatum Sieb.et Zucc.: a review. J Ethnopharmacol. 2013;148:729-45. Peron G i wsp. Studying the effects of natural extracts with metabolomics: A longitudinal study on the supplementation of healthy rats with Polygonum cuspidatum Sieb. et Zucc.J Pharm Biomed Anal. 2017 Jun 5;140:62-7 Békési-Kallenberger H i wsp. Comparative Histological and Phytochemical Study of Fallopia species. Nat Prod Commun. 2016, 11:251-4. Sohn E i wsp. Extract of Rhizoma Polygonum cuspidatum reduces early renal podocyte injury in streptozotocininduced diabetic rats and its active compound emodin inhibits methylglyoxalmediated glycation of proteins. Mol Med Rep. 2015, 12:5837-45.

Grzyb Reishi w chińskiej i japońskiej medycynie ludowej stosowany jest od 4 tys. W najsłynniejszej chińskiej farmakopei Ben Cao Gang Mu napisano: „nieustanne użycie Ling Zhi zmniejsza ciężar ciała – zwiększa długość życia”. W wielu azjatyckich krajach jest bardzo ceniony za właściwości lecznicze nazywany często „rośliną nieśmiertelności”, „zielem wywołującym siłę”. Zawarte w surowcu saponiny steroidowe o strukturze podobnej do hormonów płciowych odpowiadają za aktywność przeciwnowotworową związaną z hamowaniem podziałów zmienionych komórek, ich migracji i adhezji do zdrowych tkanek, stymulują pracę mózgu oraz zapobiegają powstawaniu nowych komórek tłuszczowych chroniąc przed otyłością, polisacharydy obniżają ciśnienie krwi i stężenie cholesterolu, a peptydy wykazują silną aktywność antyoksydacyjną. Ponadto ciała czynne lakownicy wykazują silne działanie przeciwzapalne i immunostymulujące związane z wpływem na limfocyty T i B. Grzyb Reishi – nie tylko ceniony dodatek do potraw, ale także uznany surowiec w terapii anti-aging, wydłużający długość życia i łagodzący objawy procesu starzenia.  Podawanie go eksperymentalnie myszom wydłużyło czas ich życia o 9-20%, co odpowiada 7-16 lat życia człowieka. Literatura: Cheng S i Silva D. Ganoderma lucidum for cancer treatment : we are close but still not there, Integrative Cancer Therapies 2015, 14: 249-247 Cizmarikova M. The Efficacy and Toxicity of Using the Lingzhi or Reishi Medicinal Mushroom, Ganoderma lucidum(Agaricomycetes), and Its Products in Chemotherapy (Review). Int J Med Mushrooms. 2017;19:861-877 Özevren H i wsp. Ganoderma Lucidum Protects Rat Brain Tissue Against Trauma-Induced Oxidative Stress. Korean J Neurotrauma. 2017;13:76-84 Papp V i wsp. What Is Ganoderma lucidum in the Molecular Era? Int J Med Mushrooms. 2017;19:575-593.

Roślina znana od wieków w tradycyjnej medycynie chińskiej („Tian ma”). Jej bulwy wykorzystywano jako skuteczny środek na migrenę, padaczkę i bóle głowy. Współczesne badania surowca wykazały jego szeroką aktywność farmakologiczną: działanie przeciwlękowe i przeciwdepresyjne, wzrost neuroprzekaźnictwa w mózgu oraz jego ochronę przed skutkami niedotlenienia, efekt przeciwzapalny i poprawę przepływu krwi w korze mózgowej oraz wspomaganie procesów zapamiętywania.  Najnowsze badania naukowe wykazały, że tajemnicze, pozbawione chlorofilu bulwy Gastrodii zawierają parishinę aktywującą w komórkach szlak sygnalizacyjny mTOR, odpowiedzialny za wydłużenie długości życia i łagodzenie skutków zmian metabolicznych związanych z wiekiem. Literatura: Hong Dan Zhan i wsp. The rhiozme of Gastrodia elata Blume – an ethnopharmacological review Journal of Ethnopharmacology 2016, 189: 361-385. Jung Hee Jang i wsp. Neuropharmacological Potential of Gastrodia elata Blume and Its Components Evidence Based Complementary Alternative Medicine 2015, article ID 309261: 1-14. Lin Y i wsp. Antidepressant-like effects of water extract of Gastrodia elata Blume on neurotrophic regulation in a chronic social defeat stress model. J Ethnopharmacol. 2017;215:132-139 Kim M i wsp. Gastrodia elata</i> Blume Rhizome Aqueous Extract Improves Arterial Thrombosis, Dyslipidemia, and Insulin Response in Testosterone-Deficient Rats. Evid Based Complement Alternat Med. 2017;2017:284857

Wyjątkowa roślina, jedna z najstarszych na ziemi, określana przez Karola Darwina mianem „żywej skamieniałości” której wyjątkowy skład chemiczny umożliwił przetrwanie jej przez ponad 200 mln lat ewolucji i zmian klimatycznych. W krajach Azji znana od 5000 lat, w Europie i Stanach Zjednoczonych stosowana dopiero od lat 60-tych ubiegłego wieku.  Miłorząb zawiera ponad 60 substancji bioaktywnych, wśród nich flawonoidy, biflawonoidy i terpeny odpowiadają za wyjątkowy profil działania farmakologicznego. Miłorząb wykazuje silne działanie antyoksydacyjne, hamuje agregacji płytek krwi, zmniejsza lepkości i poprawia dynamikę przepływu krwi w naczyniach obwodowych i mózgu. Ciała czynne surowca wpływają na pamięć, koncentrację i zdolność uczenia się oraz chronią kolagen i elastynę skóry przez niekorzystnymi modyfikacjami i degradacją związaną z wiekiem oraz rozwojem pajączków naczyniowych. Badania naukowe miłorzębu wyjaśniły mechanizm obserwowanych działań leczniczych : ciała czynne tej rośliny są zdolne do rozszerzenia naczyń krwionośnych, hamują czynniki płytkowe PF1- PF-4 niezbędne w agregacji trombocytów i skutecznie usuwają reaktywne formy tlenu. Miłorząb japoński (Ginkgo Biloba) Uważa się za najlepiej przebadaną i najchętniej kupowaną rośliną leczniczą na świecie. Istnieje możliwość zastosowania tej rośliny we wspomagającym leczeniu chorób nowotworowych, w urazowych zaburzeniach pracy mózgu, stanach lękowych, depresji czy choroby wysokościowej. Literatura: Tasiu I. Rethinking Ginkgo biloba L.: Medicinal uses and conservation. Pharmacogn Rev. 2015; 9: 140–148. Kevin M. i wsp. Current Perspectives on the Beneficial Role of Ginkgo biloba in Neurological and Cerebrovascular Disorders. Integr Med Insights. 2015; 10: 1–9. Bergman Ai wsp. Therapeutic potential of resweratrol : a review of clinical trials. NPJ Preis Oncol 2-17, 11, 1-17. Bhat J i wsp. Reveratrol supplementation improves glycemic control in type 2 diabetes mellitus Nutr Res 2012, 32, 537-541.

Zwana żeńszeniem południa (South of Ginseng) znana jest już z XIV wiecznych opisów jako Immortality Herb (Zioło nieśmiertelności). Ludność południowych rejonów Chin pijąca codziennie herbatę z Jiaogulan ciesząc się dobrym zdrowiem dożywała bardzo sędziwego wieku, nierzadko przekraczając 100 lat. Zawarte w surowcu 180 saponin zwane gypenozydami odpowiada za wyjątkowe właściwości lecznicze surowca.  Ten winobluszcz o pnączach zakończonych pięcioma listkami wykazuje pięć kierunków aktywności farmakologicznej działając antyoksydacyjnie, stymulująco na układ immunologiczny, ochronnie na wątrobę, modulując układ sercowo-naczyniowy i zwiększając zdolność do aktywności fizycznej. Eliksir długowieczności chińskiej dynastii Ming poprawia także funkcje nerek, układu oddechowego, chroni przed rozwojem nowotworów, cukrzycy i niewydolności serca oraz adaptuje organizm do stresu psychicznego, fizycznego i zmian środowiska. Literatura: Jun Wang i wsp. Further new gypenosides from Jiaogulan (Gynostemma pentaphyllum) J Agric Food Chem 2017, 65: 5926-5934 Yantao Li i wsp. Anti-cancer affercts of Gynostemma pentaphyllum (Thunb.) Makino (Jiaogulan) Chin Med 2016, 11: 43-67 Shan Li-Na i Shi Yong-Xiu. Effect of Polysacharides from Gynostemma pentaphyllum (Thunb.) , Makino on physical fatigue Afr J Tradit Complement Altern Med 2014, 3: 112-117 Keilhoff G i wsp. Gynostemma pentaphyllum</i> is neuroprotective in a rat model of cardiopulmonary resuscitation. Exp Ther Med. 2017; 14:6034-6046

Chmiel jest rośliną znaną głównie z wykorzystywania jej do produkcji piwa, ale również ma wielowiekową tradycję szeregu zastosowań w medycynie naturalnej. Chmiel znany jest przed wszystkim z działania uspokajającego na organizm człowieka. Ekstrakt z szyszek chmielu skutecznie oddziałuje na receptory w układzie nerwowym podobne do melatoniny oraz serotoniny, dzięki czemu jest w stanie poprawiać nastrój oraz pomagać w regulowaniu snu. Ponadto substancja występująca w żeńskich szyszkach chmielu ( 8-prenylonaringenina) jest jednym z najsilniej działających na ludzi fitoestrogenów (substancji działających, jak estrogen pochodzących spoza ludzkiego układu hormonalnego). Jego wpływ i stężenie w chmielu jest na tyle wysoki, że jest w stanie wpływać nawet na zbieraczy tej rośliny. Obecność tego fitoestrogenu w ekstrakcie będzie pomagać wyrównywaniu niedoborów estrogenów podczas menopauzy u kobiet. Zawarte w chmielu antyoksydanty są wyjątkowo dobrze wchłaniane i efektywne (prawie 4 razy skuteczniej niż witamina C). Poza tym, zawiera substancje wytwarzające enzymy hamujące angiogenezę. W młodych organizmach angiogeneza jest procesem wytwarzania naczyń krwionośnych, jednak u osób dorosłych głównie zachodzi jako proces patologiczny w przypadku procesów nowotworowych (komórki nowotworowe rozbudowują sieć naczyń krwionośnych wokół siebie).
Abourashed, E. A., U. Koetter, and A. Brattström. „In vitro binding experiments with a Valerian, hops and their fixed combination extract (Ze91019) to selected central nervous system receptors.” Phytomedicine 11.7-8 (2004): 633-638.
Milligan, S. R., et al. „Identification of a potent phytoestrogen in hops (Humulus lupulus L.) and beer.” The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism 84.6 (1999): 2249-2249.

Roślina występująca w Polsce naturalnie na Podkarpaciu, spotykana w całej Europie i Azji zachodniej znana w lecznictwie od czasów starożytnych. W czasach starożytnego Rzymu głównie używana jako przyprawa poprawiająca smak wielu ciężkostrawnych potraw, jednocześnie poprawiając trawienie. Oman wykorzystywano jako lekarstwo na kaszel, w średniowieczu natomiast używano go jako składnika wina leczniczego.
Substancje zawarte w korzeniu omanu (tymol, helenina, izoalatolaceton) posiadają działanie moczopędne, przeciwzapalne i rozkurczowe, szczególnie działające na komórki mięśniowe układu pokarmowego.
To właśnie właściwości diuretyczne, przeciwzapalne i rozkurczowe miały kluczowe znaczenie dla decyzji o zastosowaniu omanu w naszej recepturze.
Należy dodać, że wyciągi z korzenia omanu posiadają silne działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybiczne. Właściwości bakteriobójcze omanu są dosyć interesującym elementem dla współczesnej nauki. Oman działa w szczególny sposób na układ nerwowy, w przeciwieństwie do większości syntetycznych substancji uspokajających. Oman nie tylko działa uspokajająco, ale również wzmacnia i zwiększa wydajność działania układu nerwowego, dzięki czemu pomaga w zachowaniu koncentracji, która często bywa zaburzona w okresie menopauzy.
Cantrell, Charles L., et al. „Antimycobacterial eudesmanolides from Inula helenium and Rudbeckia subtomentosa.” Planta Medica 65.04 (1999): 351-355.

Naturalny związek chemiczny powszechnie występujący w mózgu, nerkach i mięśniach, jest dipeptydem syntetyzowanym z L-histydyny i β-alaniny. Został odkryty i opisany w 1900 roku przez rosyjskiego naukowca V. Gulewicza. W 1994 roku kolejni naukowcy McFarland i Holliday potwierdzili wpływ karnozyny na wydłużenie życia komórek. Z licznych publikacji z ostatnich lat dowiadujemy się, że Karnozyna wpływa wielokierunkowo na organizm człowieka, spowalniając i cofając procesy starzenia, odmładza komórki zbliżające się do senestencji, chroni komórki mózgu, hamuje uszkodzenia białek, lipidów i kwasów nukleinowych komórek przez reaktywne formy tlenu, chroni tkankę mięśniową przed zakwaszeniem i degradacją po wysiłku fizycznym oraz adaptuje organizm do zwiększonej aktywności i obciążeń będąc składnikiem wielu odżywek dla osób aktywnych fizycznie. Zapobiega chorobom neurodegeneracyjnym, jest silnym antyoksydantem, poprawia pracę układu sercowo-naczyniowego, działa przeciwnowotworowo, poprawia wygląd skóry i zmniejsza zmarszczki, przy tym zwiększa wytrzymałość fizyczną i przyspiesza regen rację mięśni. Ponadto karnozyna chroni tkanki organizmu przed modyfikacją i uszkodzeniem przez zaawansowane produkty glikacji, co zmniejsza ryzyko rozwoju cukrzycy i miażdżycy naczyń krwionośnych. Karnozyna jest jednym z najważniejszych niebiałkowych związków w naszym organizmie, a jej stężenie po 30 roku życia naturalnie systematycznie maleje, zatem utrzymanie maksymalnych poziomów jej stężenia jest bardzo pożądana, ponieważ jest to jedna z nielicznych substancji, która ma bardzo istotny na długość życia organizmów żywych. Literatura: Reddy V i wsp. Carnosine: a versatile antioxidant and antiglycating agent Aci Aging Known Environ 2005, 18: 1-6. Stegen S i wsp. Plasma carnosine, but not muscle carnosine, attenuates high-fat diet-induced metabolic stress Appl Physiol Nutr Metab. 2015;40:868-76 Hipkiss A i wsp Carnosine: can understanding its actions on energy metabolism and protein homeostasis inform its therapeutic potential? Chem Cent J. 2013;7:38 Davinelli S i wsp Synergistic effect of L-Carnosine and EGCG in the prevention of physiological brain aging Curr Pharm Des. 2013;19:2722-7

To związek chemiczny, witamino podobny określany mianem „eliksiru młodości”, jest niezbędny i wszechobecny w każdej komórce ludzkiego organizmu.  Został odkryty w 1957 roku przez angielskiego naukowca Petera Mitchella, który w 1978 roku otrzymał za swoje odkrycie Nagrodę Nobla. To substancja o kluczowym znaczeniu dla produkcji energii, wzrostu i regeneracji oraz bieżącego właściwego funkcjonowania komórek, tkanek i organizmu jako całości. Jest doskonałym antyoksydantem, działa przeciwnowotworowo, immunostymulująco, ma wpływ na naszą wytrzymałość, zdrowy wygląd i procesy starzenia. Bez Koenzymu Q10 nasza skóra nie może produkować wystarczającej ilości kolagenu gwarantującego jędrność i elastyczność skóry. Koenzym Q10 łagodzi stany zmęczenia psychicznego, poprawia zdolność organizmu do wysiłku fizycznego oraz siłę mięśniową. Usprawnia procesy poznawcze, pamięć i przekaźnictwo nerwowe. tałego dostępu do koenzymu potrzebują szczególnie newralgiczne dla naszego życia serce i mózg, które w warunkach niedoboru tej substancji, zaczynają poważnie chorować. Mimo, że organizm człowieka wytwarza koenzym Q10, to z wiekiem jego ilość ulega obniżeniu. Suplementacja ubichinonem pomaga komórkom skóry i wątroby w neutralizacji toksyn i skutków szkodliwego działania promieniowania UV. Literatura: Laredj L i wsp. The molecular genetics of coenzyme Q in biosynthesis in heath and disease Biochemie 2014, 10: 78-87. Manusco M i wsp. Coenzyme Q10 and neurological disease Pharmaceuticals 2009, 2 : 134-149. Ruisinger J i wsp. Coenzyme Q10 for statin-associated myalgia. Am J Health Syst Pharm. 2018;75:14-15 Gholnari T i wsp. The Effects of Coenzyme Q10 Supplementation on Glucose Metabolism, Lipid Profiles, Inflammation, and Oxidative Stress in Patients With Diabetic Nephropathy: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Trial. J Am Coll Nutr. 2017, 7:1-6

Podstawowy aminokwas zawierający siarkę, budujący białka naskórka, wpływający na wygląd paznokci oraz połysk i strukturę włosów, tworzący centra aktywne enzymów biorących udział w regulacji szybkości metabolizmu, składnik antyoksydacyjnego glutationu chroniącego kolagen i lipidy naskórka przed degradacją oraz wspomagającego działanie detoksykacyjne wątroby.  L-cysteina oczyszcza układ oddechowy z nadmiaru śluzu upłynniając go, zwiększa gęstość kości i łagodzi zmiany zwyrodnieniowe stawów. Jej zdolność do utlenienia i wiązania jonów metali pomaga wątrobie w usuwaniu toksycznych metabolitów, wolnych rodników i kationów metali ciężkich. Chroniąc „zły” cholesterol LDL przed utlenieniem zapobiega tworzeniu blaszek miażdżycowych. Maleńki aminokwas buduje młodzieńczy kolagen i keratynę – silna ochrona wątroby, skóry, kości i układu oddechowego. Literatura: Roderick N i Morton N. Cysteine and hydrogen sulphide in the regulation of metabolism: insights from genetics and pharmacology. J Pathol. 2016, 238: 321–332. Flurkey K i wsp. Life Extension by Diet Restriction and N-Acetyl-L-Cysteine in Genetically Heterogeneous Mice J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 2010; 65: 1275–1284. Jain S i wsp. Vitamin D and L-cysteine levels correlate positively with GSH and negatively with insulin resistance levels in the blood of type 2 diabetic patients Eur J Clin Nutr. 2014; 68: 1148–1153. Carter R i Morton N Cysteine and hydrogen sulphide in the regulation of metabolism: insights from genetics and pharmacology J Pathol. 2016; 238: 321–332

Magnolia jest to roślina z rodziny magnoliowatych, drzewo średniej wielkości naturalnie występujące w chińskich lasach na wysokościach ponad 2000 m nad poziomem morza. Rodzina magnoliowatych to jedne z najstarszych ewolucyjnie roślin kwiatowych i obejmuje dosyć szeroki zakres gatunków. Stosowana przez ludzi od czasów starożytnych, a według niektórych źródeł jej stosowanie sięga czasów prehistorycznych. Magnolia lekarska to najpopularniejsza odmiana magnolii używany w medycynie naturalnej. W tradycyjnej medycynie chińskiej oraz japońskiej jest używana od tysięcy lat jako środek o właściwościach przeciwdepresyjnych, przeciw stresowych regulujących sen.

Ponadto w Korei jest stosowana w leczeniu cukrzycy. Najczęściej w mieszankach ziołowych jest stosowana kora lub kwiaty. Współczesne badania naukowe poddały doświadczeniom dwie substancje będące najbardziej aktywnymi związkami w magnolii: magnololowi i honokiolowi. Wykazano, że substancje te posiadają widoczne działanie antybakteryjne oraz antyoksydacyjne. Zarówno magnolol jak i honokiol są unikalnymi substancjami, które wyjątkowo silnie i pozytywnie oddziałują na układ nerwowy. Dzięki swojej budowie są w stanie przekroczyć barierę krew-mózg i działać bezpośrednio na mózgowie. Substancje te zwiększają wrażliwość receptorów mózgowych na acetylocholinę oraz kwas GABA dzięki czemu są w stanie poprawiać nastrój, działać przeciw lękowo, przeciwdepresyjnie, łagodzić bezsenność oraz nadmierną drażliwość. Wymienione właściwości są szczególnie istotne dla kobiet w okresie menopauzy, kiedy wrażliwość neuronów na neuroprzekaźniki takie jak GABA i acetylocholina istotnie spada.
Watanabe, Kazuo, et al. „Pharmacological properties of magnolol and hōnokiol extracted from Magnolia officinalis: central depressant effects.” Planta medica 49.10 (1983): 103-108.
Ho, Kun‐Yen, et al. „Antimicrobial activity of honokiol and magnolol isolated from Magnolia officinalis.” Phytotherapy Research 15.2 (2001): 139-141.
Lo, Yu-Chiang, et al. „Magnolol and honokiol isolated from Magnolia officinalis protect rat heart mitochondria against lipid peroxidation.” Biochemical pharmacology 47.3 (1994): 549-553.

Najważniejsze zioło w medycynie Dalekiego Wschodu wykorzystywane jest od ponad czterech tysięcy lat. Żeń-szeń uważany jest w wielu miejscach na ziemi za odpowiedź na prawie każdą dolegliwość, dlatego też nazywa się go wszech-lekiem – panaceum na wszelkie dolegliwości. Zawiera około dwustu substancji aktywnych, z czego najważniejszymi z nich są ginsenozydy. Odpowiadają one za poprawę nastroju i kondycji psychofizycznej, wzmacniają pamięć i procesy myślenia, poprawiają dynamikę pracy mięśnia sercowego chroniąc go przed niedotlenieniem, hamują agregację płytek krwi, obniżają stężenie glukozy i lipidów oraz modulują aktywność układu immunologicznego, przeciwdziała zmęczeniu i znużeniu, przyspiesza regenerację po wysiłku fizycznym, poprawia przemianę materii i wzmaga działalność enzymów ustrojowych, spowalnia procesy starzenia Literatura: Kim J i wsp. Role of ginsenosides, the main active components of Panax ginseng, in inflammatory responses and diseases. J Ginseng Res. 2017, 41:435-443 Hyeong-Geug K i wsp. Antifatigue Effects of Panax ginseng C.A. Meyer: A Randomised, Double-Blind, Placebo-Controlled Trial PLoS One. 2013; 8: e61271 Sergiy O i Oh S. Actoprotective effect of ginseng: improving mental and physical performance J Ginseng Res. 2013 Apr; 37(2): 144–166 Shishtar E i wsp. The Effect of Ginseng (The Genus Panax) on Glycemic Control: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Clinical Trials PLoS One. 2014; 9: e107391

Surowiec hinduskiej medycyny ayurvedyjskiej znany jako Amla słynący z najlepszego działania spowalniającego procesy starzenia.  Bardzo bogate źródło witaminy C. Ciała czynne liściokwiatu odpowiadają za działanie antyoksydacyjne, immunomodulujące, przeciwwirusowe, antybakteryjne i chroniące wątrobę przed uszkodzeniami wywoływanymi przez leki. Surowiec działa ochronnie na lipidy i kwasy nukleinowe komórek, wykazuje aktywność przeciwbólową i przeciwzapalną oraz wspomaga leczenie wielu typów nowotworów.  Tajemnica młodości ukryta w hinduskiej Amli powoduje zahamowanie aktywności kolagenazy i elastazy degradujących tkankę łączną, co zapobiega utracie jędrności skóry i spowalnia powstawanie zmarszczek oraz wysokiej zawartości witaminy C (20-krotnie większej od pomarańczy), działającej jako antyoksydant i redukującej przebarwienia skórne. Literatura: Zeng Z i wsp. Structural characterization and biological activities of a novel polysaccharide from Phyllanthus emblica. Drug Discov Ther. 2017, 11:54-63. Tahir I i wsp Phyllanthus emblica Evaluation of phytochemicals, antioxidant activity and amelioration of pulmonary fibrosis with Phyllanthus emblica leaves. BMC Complement Altern Med. 2016, 24:406 Variya B i wsp Emblica officinalis (Amla): A review for its phytochemistry, ethnomedicinal uses and medicinal potentials with respect to molecular mechanisms. Pharmacol Res. 2016;111:180-20. Thirunavukkarasu M i wsp. Protective effects of Phyllanthus emblica against myocardial ischemia-reperfusion injury: the role of PI3-kinase/glycogen synthase kinase 3β/β-catenin pathway. J Physiol Biochem. 2015;71:623-33

Jedna z 50 roślin tradycyjnej medycyny chińskiej znana z wpływu na pamięć i funkcjonowanie układu nerwowego. Jej chińska nazwa synonimiczna „Wzniosłe ambicje” odzwierciedla wpływ tej rośliny na potencjał intelektualny i zdolności poznawcze ludzkiego mózgu. Współczesne badania potwierdziły jej wpływ na procesy kojarzenia, łagodzenie stresu, depresji i poprawę metabolizmu mózgu poprzez oddziaływanie na mechanizmy identyczne jak w przypadku uznanych leków nootropowych łagodzących procesy starzenia się komórek nerwowych. Wykazuje właściwości adaptogenne, przez co organizm szybciej dopasowuje się do zmieniających warunków i łatwiej jest się mu bronić przed negatywnym wpływem czynników zewnętrznych.Ekstrakty krzyżownicy stosuje się w leczeniu bezsenności, zaburzeń pamięci i nerwic. Mechanizm obserwowanych działań naukowcy tłumaczą jej zdolnością do pobudzania syntezy czynnika wzrostu nerwów w obrębie mózgu. Ciała czynne rośliny są także cenione jako surowiec wykrztuśny, ułatwiający wydalenie zapalnej wydzieliny z układu oddechowego w stanach przeziębień, nieżytów i kataru. Powyższe cechy czynią krzyżownicę cenionym surowcem roślinnym o dużym potencjale ograniczające procesy starzenia. Literatura: Klein L i wsp A pharmacognostic approach to the Polygala genus: phytochemical and pharmacological aspect Chem Biodivers. 2012 ;9:181-209. Zongyang Li i wsp. Memory-Enhancing Effects of the Crude Extract of Polygala tenuifolia on Aged Mice Evid Based Complement Alternat Med. 2014;: 39232 Kuboyama, T i wsp. Polygalae Radix Extract Prevents Axonal Degeneration and Memory Deficits in a Transgenic Mouse Model of Alzheimer’s Disease Front Pharmacol. 2017; 8: 805 Qiu Y i wsp Effects of the crude extract of Polygala tenuifolia Willd on human sperm in vitro J Zhejiang Univ Sci B. 2011; 12: 448–454

Jest to wyjątkowa bylina z rodziny gruboszowatych występująca głównie w obszarach arktycznych i górskich. Ma wspaniałą tradycję wykorzystywania go w medycynie naturalnej na Dalekim Wschodzie i Syberii. Został on uznany za lekarstwo przez greckiego lekarza Dioscoridesa. Starożytni Grecy, Rzymianie, Wikingowie używali go w celu zniesienia zmęczenia i poprawy wytrzymałości. Różeniec górski używany był od tysięcy lat a współczesne badania przeprowadzane na całym świecie potwierdziły jego szczególne właściwości ze względu na wysoką zawartość związków organicznych takich, jak flawonoidy, chinony, fenole i alkaloidy. Dodaje energii, poprawia nastrój, uodparnia organizm na stres, łagodzi napięcie nerwowe, poprawia pamięć, koncentrację, wspiera procesy uczenia się, wzmacnia system immunologiczny, sercowo – naczyniowy i wydłuża długość życia. Podawanie ekstraktu z różeńca muszce owocowej spowodowało wydłużenie długości jej życia o 25%, co stało się impulsem przyspieszającym badania nad jego wpływem na procesy witalności i opóźnianiem objawów starzenia się. Chętnie stosowany przez sportowców, jako naturalny i bezpieczny środek poprawiający wydolność organizmu i zmniejszający objawy choroby wysokościowej. Wykazuje działanie adaptogenne. Wyjątkowe właściwości korzenia arktycznego zostały zastosowane w latach 60 tych w radzieckim programie lotów kosmicznych, był on bowiem zażywany przez radzieckich kosmonautów Literatura: Sana Ishaque i wsp. Rhodiola Rosea for physical and mental fatigue: a systematic review. BMC Complementary and Alternative Medicine 2012, 12: 70-79 Panossian A i wsp. Rosenroot (Rhodiola rosea): Traditional use, chemical composition, pharmacology and clinical efficacy Phytomedicine 2010, 17: 481-493. Michael Duncan and Neil Clarke The effect of acute Rhodiola rosea ingestion on exercise heart rate, substrate utilisation, mood state and perceptions of exertion, arousal, and pleasure/displeasure in active men. Journal of Sports Medicine 2014, Article ID 563043, 1-8. Anghelescu I i wsp. Stress management and the role of Rhodiola rosea: a review. Int J Psychiatry Clin Pract. 2018; 11:1-11

Jest jednym z najlepiej przebadanych „eliksirów młodości” – związek organiczny będący polifenolem zaliczanym do grupy flawonoidów. Towarzyszy nam od wieków, a został wyodrębniony przez naukowców w 1963 roku. Występuje m.in. winogronach, borówkach, malinach, żurawinie, czerwonym winie. Charakteryzuje się niebywałymi właściwościami: aktywuje antystarzeniowy gen SIRT 1 zwany genem długowieczności, ogranicza aktywność genów związanych ze starzeniem, jest silnym antyoksydantem, działa przeciwzapalnie, kardioprotekcyjnie, przeciwnowotworowo i neuroprotekcyjnie.  W pierwszej dekadzie XXI wieku na Uniwersytecie Harvarda dr. David Sinclair wraz z zespołem dowiódł, że resveratrol wpływa na aktywność sirtuin – protein, które hamują aktywność genów powodujących procesy starzenia. Siła działania antyoksydacyjnego resweratrolu jest prawie 4-krotnie większa od witaminy E i C. Zainteresowanie Resweratrolem wciąż rośnie ze względu na szeroki zakres działania biologicznego i właściwości prozdrowotne. Literatura: Bergman Ai wsp. Therapeutic potential of resweratrol : a review of clinical trials. NPJ Preis Oncol 2-17, 11, 1-17. Bhat J i wsp. Reveratrol supplementation improves glycemic control in type 2 diabetes mellitus Nutr Res 2012, 32, 537-541. Fernandes G i wsp. Epigenetic Regulatory Mechanisms Induced by Resveratrol. Nutrients. 2017;9.:E1201 Chen W i wsp. Protective effects of resveratrol on mitochondrial function in the hippocampus improves inflammation-induced depressive-like behavior. Physiol Behav. 2017;182:54-6

Uprawiany od ponad 3000 tysięcy lat, znany w medycynie Majów i Azteków, do Europy sprowadzony przez Ferdynanda Korteza. Wyjątkowe właściwości surowca wpłynęły na jego grecką nazwę :theo- boski, dany przez boga, broma- napój. Współczesne badania wykazały, że surowiec wykazuje wielokierunkowe działanie kardioprotekcyjnie, obniża ciśnienie krwi, zmniejsza opory jej przepływu. To także silny antyoksydant, hamujący powstawanie blaszek miażdżycowych i spowalniający procesy starzenia. Siła działania 380 aktywnych składników naturalnego ekstraktu z nasion kakaowca poprawia nastrój, działa aktywizująco i euforyzująco, poprawia funkcje seksualne i wykazuje działanie zbliżone do afrodyzjaków zwiększając syntezę peptydów miłości- endorfin. To jedyna roślina, która zawiera Anandamid – związek chemiczny wytwarzany naturalnie w organizmie człowieka po wysiłku fizycznym powodującą nasze dobre samopoczucie. Ekstrakt z nasion kakaowca zwiększa stężenie magnezu, hamuje nadmierny apetyt, poprawia mikroarchitekturę skóry łagodzi skutki nadmiernego opalania. Profesor Norman Hollenberg z Harvard Medical School wraz z zespołem naukowców badał dietę plemienia Kuna z Panamy. Odkryto, że jego członkowie, którzy spożywają 40 filiżanek kakao tygodniowo, rzadko chorują, żyją znaczniej dłużej niż inni mieszkańcy Panamy i nie zapadają na demencję. Sekretem zdrowotnych właściwości kakao jest flawonoid o nazwie epikatechina, spotykany również w herbacie i winie. Naukowcy są przekonani, że niezwykła długowieczność i odporność na choroby cywilizacyjne ( choroby sercowo-naczyniowe, nowotwory, cukrzyca) występująca rzadziej niż raz na dziesięć osób, jest właśnie spowodowana codziennym spożywaniem nasion kakaowca. Literatura: Becker Kathrin i wsp. Immunomodulatory properties of cacao extracts – potential consequences for medical application. Experimental Pharmacology and Drug Discovery 2013, 4: 1-9 Yeyi G i wsp. Dietary Cocoa Reduces Metabolic Endotoxemia and Adipose Tissue Inflammation in High-Fat Fed Mice J Nutr Biochem. 2014, 25: 439–445. Cicero A i wsp. Botanicals and phytochemicals active on cognitive decline: The clinical evidence. Pharmacol Res. 2017, 28: 1043-66 Ried K i wsp. Effect of cocoa on blood pressure. Cochrane Database Syst Rev. 2017, 25: 4:

Surowiec znany i stosowany w hinduskiej Ajurwedzie oraz chińskiej medycynie naturalnej od kilku tysięcy lat, jako środek tonizujący, przeciwdziałający starzeniu i poprawiający libido. Zawarte w buzdyganku ciała czynne: saponiny.flawonoidy, fitosterole, odpowiadają za poprawę potencjału fizycznegoi seksualnego, zwiększoną zdolność do aktywności fizycznej i korzystny wpływ ochronny na wątrobę i układ sercowo-naczyniowy. Surowiec obniża stężenie glukozy, działa przeciwzapalnie i antyoksydacyjnie oraz podwyższa stężenie hormonów płciowych, dopaminy i hormonu wzrostu – mediatorów typowych dla młodych tkanek. Stosowany przez sportowców w celu zwiększenia siły fizycznej i przyrostu masy mięśniowej. Naturalnie podnosi poziom hormonów anabolicznych: testosteronu i lutropiny.Ekstrakt z buzdyganka często uważany jest za eliksir młodości i witalności, zmniejsza on ilość tkanki tłuszczowej , zapobiega rozwojowi osteoporozy oraz obniża stężenie cholesterolu. Zawarta w buzdyganku protodioscyna w wielu doniesieniach naukowych uważana jest za afrodyzjak. Literatura: Wenyi Z i wsp. A review of traditional pharmacological uses, phytochemistry and pharmacological acitvities of Tribulus terrestris. Chemistry Central Journal 2017, 11: 60-73 Wu Y i wsp. The function of androgen/androgen receptor and insulin growth factor1/insulin growth factor1 receptor on the effects of Tribulus terrestris extracts in rats undergoing high intensity exercise. Mol Med Rep. 2017;16:2931-2938 Jiang Y i wsp. Vascular protective effects of aqueous extracts of Tribulus terrestris on hypertensive endothelial injury Chin J Nat Med. 2017;15:606-614. de Souza K i wsp. Efficacy of Tribulus terrestris for the treatment of hypoactive sexual desire disorder in postmenopausal women: a randomized, double-blinded, placebo-controlled trial. Menopause. 2016;23:1252-125

Koniczyna łąkowa jest rośliną znaną bardzo dobrze w medycynie tradycyjnej jako środek łagodzący choroby i dolegliwości typowo kobiece tzn. związane z równowagą hormonalną lub cyklem miesiączkowym. Współczesne badania potwierdzają korzystne działanie koniczyny łąkowej w obszarze niwelowania niepożądanych objawów występujących u kobiet w okresie menopuzy oraz z innymi dolegliwościami związanymi z niedoborem estrogenów. Izoflawony zawarte w koniczynie posiadają molekularną budowę podobną do estrogenu, co pozwala im przyłączać się do receptorów tego hormonu, a co za tym idzie na zredukowanie efektów jego niedoboru, występującego właśnie w okresie menopauzy. Badania kliniczne potwierdzają, że zażywanie isoflawonów zawartych w tej roślinie zmniejsza częstość występowania uderzeń gorąca związanych z menopauzą. Ponadto w toku badań potwierdzono bardzo korzystny wpływ koniczyny na mineralizację kości. Izoflawony zawarte w koniczynie wywołują znaczny wzrost gęstości oraz mineralizacji kości długich.
Coon, Joanna Thompson, Max H. Pittler, and Edzard Ernst. „Trifolium pratense isoflavones in the treatment of menopausal hot flushes: a systematic review and meta-analysis.” Phytomedicine 14.2-3 (2007): 153-159.
Occhiuto, F., et al. „Effects of phytoestrogenic isoflavones from red clover (Trifolium pratense L.) on experimental osteoporosis.” Phytotherapy Research: An International Journal Devoted to Pharmacological and Toxicological Evaluation of Natural Product Derivatives 21.2 (2007): 130-134.

To najważniejsza witamina rozpuszczalna w wodzie pełniąca funkcję naturalnego antyoksydanta (obok witaminy E) w usuwaniu wolnych rodników powstających po nadmiernej ekspozycji na słońce, w wyniku palenia tytoniu, stresu lub zaburzonej gospodarki hormonalnej. Witamina C bierze także udział w modyfikacji budowy kolagenu, co chroni skórę przed powstawaniem zmarszczek i zmian barwnikowych, zwiększa wchłanianie jonów żelaza w przewodzie pokarmowym. Jest niezbędna do syntezy adrenaliny, dopaminy i kwasów żółciowych, co wpływa nie tylko na naszą aktywność i witalność, ale także pomaga obniżyć stężenie cholesterolu w organizmie. Witamina C przyspiesza ponadto procesy gojenia się ran, zapobiega powstawaniu siniaków i pajączków naczyniowych. Wzmacnia odporność, kolagen, kości, ścięgna i skórę. Literatura: Alexander J i Frei B. Myths, Artifacts, and Fatal Flaws: Identifying Limitations and Opportunities in Vitamin C Research. Nutrients. 2013; 5: 5161–5192. Harrison F i wsp. Ascorbic Acid and the Brain: Rationale for the Use against Cognitive Decline Nutrients. 2014; 6: 1752–1781. Du J i wsp. Ascorbic acid: Chemistry, biology and the treatment of cancer Biochim Biophys Acta 2012; 1826: 443–457. Paulsen G i wsp. Vitamin C and E supplementation hampers cellular adaptation to endurance training in humans: a double-blind, randomised, controlled trial J Physiol. 2014; 592: 1887–1901. Al-Niaimi F i Yi Zhen Chiang N.Topical Vitamin C and the Skin: Mechanisms of Action and Clinical Applications J Clin Aesthet Dermatol. 2017; 10: 14–17.

Roślina tradycyjnej medycyny hinduskiej znana od 3000 lat zwana potocznie hinduskim Ginseng z racji podobnego profilu aktywności farmakologicznej. Bogactwo alkaloidów i związków steroidowych zwanych witanolidami odpowiada za szeroką aktywność farmakologiczną. Witania przekornie zwana ospałą poprawia adaptację do zwiększonego wysiłku fizycznego i zwiększa siłę mięśniową, chroni przed infekcjami bakteryjnymi i wirusowymi, przyspiesza spalanie tkanki tłuszczowej i działa ochronnie na mięsień sercowy. Wiele badań klinicznych potwierdziło też działanie przeciwnowotworowe i chemoprewencyjne rośliny. Podobnie jak Targanek Błoniasty uznana przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności za zioło o potwierdzonym działaniu spowalniającym procesy starzenia. Witania to cenne zioło adaptogenne, które pomaga organizmowi wydalić toksyny, łagodzi działanie stresu, napięcia i niepokoju. Withania przyspiesza procesy regeneracji, odmładza, hamuje proces siwienia włosów i rewitalizuje skórę niwelując objawy związane z upływem czasu, działaniem wolnych rodników i nadmiaru światła UV. Literatura: Dushani Palliyaguru i wsp. Withania somnifera : from prevention to treatment cancer Mol Nutr Food Res 2016, 60 : 1342-1353 Pandey V i wsp. Withania somnifera: Advances and Implementation of Molecular and Tissue Culture Techniques to Enhance Its Application. Front Plant Sci 2017, 8: 1-11. Kaur T I Kaur G. Withania somnifera as a potential candidate to ameliorate high fat diet-induced anxiety and neuroinflammation. J Neuroinflammation. 2017;14:201 Pradhan R i wsp. Longevity and healthy ageing genes FOXO3A and SIRT3: Serum protein marker and new road map to burst oxidative stress by Withania somnifera. Exp Gerontol. 2017;95:9-15

Roślina pochodząca z regionu morza śródziemnego oraz Azji Centralnej, nie występująca naturalnie w Polsce. Już w Starożytnej Grecji był uznawany za remedium w schorzeniach kobiecych, natomiast w Średniowieczu stał się symbolem czystości i niewinności. Jego mielone nasiona były stosowane w klasztorach, jako przyprawa obniżającą libido u mężczyzn, stąd określenie „pieprz mnichów”. Ekstrakt z jego owoców jest znany w ziołolecznictwie ze względu na pozytywny wpływ w regulacji hormonów płciowych zarówno męskich jak i żeńskich, a co za tym idzie poprawie nastroju, płodności oraz cyklu menstruacyjnego u kobiet. Substancje zawarte w owocach niepokalanka posiadają silne działanie regulujące zaburzenia hormonalne związane z prolaktyną. Ponadto posiada również właściwości leczące symptomy premenstrualne takie jak bóle menstruacyjne czy zmiany nastroju, a olejki zawarte w tej roślinie efektywnie redukują psychiczne objawy menopauzy takie jak wahania nastroju czy stany depresyjne. Substancje zawarte w niepokalanku mają działanie długotrwałe, przez co ważne jest jego regularne zażywanie. Owoc niepokalanka zawiera glikozydy irydoidowe, flawony i diterpeoidy oraz olejki eteryczne. Ekstrakt z niepokalanka stymuluje selektywnie receptory dopaminergiczne D2 w komórkach laktotropowych przysadki mózgowej i w rezultacie hamuje wydzielanie prolaktyny. Hormon prolaktyna wytwarzany przez komórki laktotropowe wpływa pobudzająco na wzrost gruczołu mlekowego i na wydzielanie mleka. Wpływa też na wytworzenie stereotypu zachowań macierzyńskich.
Wuttke, W., et al. „Chaste tree (Vitex agnus-castus)–pharmacology and clinical indications.” Phytomedicine 10.4 (2003): 348-357.
Lucks, Barbara Chopin, Janina Sørensen, and Lowana Veal. „Vitex agnus-castus essential oil and menopausal balance: a self-care survey.” Complementary Therapies in Nursing and Midwifery 8.3 (2002): 148-154.